Keizerarend

84 cm

45 jaar

De oostelijke keizerarend is enigszins gevarieerd in jachttechnieken, maar neemt bijna uitsluitend zijn prooi op de grond. Het is mogelijk dat sommige prooien, zoals jonge vogels, in hinderlagen uit lage zitstokken worden gehaald, maar dit is schijnbaar niet geverifieerd. Het is ook bekend dat ze prooien vangen in water of vanaf de rand van waterwegen en zelfs drassig kunnen worden, vooral bij het vangen van vogels. Keizerarend jaagt meestal nog steeds, op zoek naar prooi vanaf een matig lage baars (meestal een boomtak maar vrijwel elke baars van rotsen naar struiken naar elektriciteitspalen), en maakt dan vaak een korte buiging of duikt naar de grond zodra de prooi wordt gezien. Als alternatief kunnen ze een langere duik op een prooi maken vanaf een laagvliegende vlucht, waarbij ze vaak de beschikbare vegetatie gebruiken om hun nadering te verdoezelen. Van sommige prooien is bekend dat ze te voet worden gevangen, waaronder insecten en gravende zoogdieren, de laatste naar verluidt door te wachten bij de ingang van het hol van het dier. Af en toe zal deze soort voedsel van andere adelaars (en andere soorten roofvogels), vooral in de winter, piraten, en ook tandemjachten in paren. De oostelijke keizerarend is, zoals de meeste actieve roofdieren, een opportunist die elke prooi uitbuit die ze kunnen overweldigen. Hun prooispectrum is zeer gevarieerd, waaronder ergens tussen de 200 en 300 prooisoorten, een totaal aantal prooisoorten slechts een beetje kort voor de soms sympatrische buizerd (Buteo buteo) die in totaal 500 keer talrijker kan zijn. Alleen al in de landen Kazachstan en Hongarije is het totale geregistreerde prooispectrum respectievelijk 154 en 126 soorten. Kleine tot middelgrote zoogdieren zijn de meest regelmatig geselecteerde prooi, met een voorkeur voor hazen, verschillende knaagdieren, vooral grondeekhoorns, hamsters en woelmuizen, en insecteneters. Verder worden er verschillende vogels gevangen, soms wel of meer dan zoogdieren, vooral de jongen of jonge vogels van verschillende middelgrote tot grotere vogels. Vogels kunnen lokaal het primaire voedsel worden in sommige delen van het winterassortiment. Reptielen worden in het grootste deel van het assortiment als tweede genomen, maar kunnen lokaal enigszins belangrijk zijn en vissen en ongewervelde dieren, waaronder insecten, worden zelden genomen. Het prooitype dat historisch gezien het vaakst wordt geassocieerd met de oostelijke keizerarend, althans in Europa, zijn grondeekhoorns en hamsters. Hoewel deze significant zijn, kan het primaire prooitype variëren en lijken hazen of egels in recente onderzoeken vaak de primaire positie in te nemen. De grootste Europese voedingsstudie tot nu toe, een meerjarige analyse uit Hongarije, toonde aan dat Europese haas (Lepus europaeus) het primaire voedsel was, goed voor 27,4% van in totaal 8543 prooidieren. De op één na best vertegenwoordigde prooi in Hongarije was de Europese hamster (Cricetus cricetus), met 12,71% van het dieet. Ook in Slowakije en Tsjechië was de Europese haas de belangrijkste prooi, met respectievelijk 40,2% van 562 prooidieren en 41,3% van 109 prooidieren. De Europese hamster was de 4e meest voorkomende prooi in Slowakije, maar de op één na meest voorkomende prooisoort in Tsjechië. Zoals blijkt uit de meerjarige studies uit Hongarije, is een schijnbare afname van de populatie Europese grondeekhoorns (Spermophilus citellus) de oorzaak van hun verminderde belang in het dieet van de keizerarend, waarbij deze soort de primaire prooi was in 1975-1991 (51 % van 606 prooidieren van 1975 tot 1985) die in 2005-2017 bijna niets bijdroegen. Met herintroducties van de Europese grondeekhoorn die in Midden-Europa aan de gang is, is het mogelijk dat deze prooisoort hier weer belangrijker wordt in het dieet van de oostelijke keizerarend. In Tyva Republic domineert de langstaartgrondeekhoorn (Spermophilus undulatus) nog steeds het voedsel van de keizerarend, goed voor 60,1% van 168 prooidieren. In studies van twee verschillende gebieden in Bulgarije toonde de ene Europese hazen als de belangrijkste prooi (25%) in de hoogten van Dervent en de zuidelijke witborstige egel (Erinaceus concolor) (32,5%) in de andere, Saker-berg. In Oost-Thracië, Turkije, was dezelfde egel de belangrijkste prooi, bestaande uit 23,1% van 582 prooidieren en 21,2% van de prooimassa. In warmere, zuidelijke gebieden lijken de primaire prooisoorten over het algemeen kleiner. In Georgië waren sociale woelmuizen (Microtus socialis) het primaire voedsel, met ongeveer 15% van 341 prooidieren. Voor overwinterende keizerarenden was de meest voorkomende levende prooi (hoewel aas voornamelijk werd gegeten) Sundevall's jird (Meriones crassus). Beide kleine knaagdieren hebben waarschijnlijk een gemiddelde lichaamsgewicht van slechts ongeveer 35 tot 60 g (1,2 tot 2,1 oz). Talloze andere kleine zoogdieren kunnen ook af en toe worden genomen, waaronder verschillende soorten, elk van egels, spitsmuizen en moedervlekken, buiten de gewone haas, ten minste 7 andere soorten lagomorfen, ongeveer een dozijn soorten elk van knaagdieren en cricetide knaagdieren (vooral hamsters en woelmuizen) , 5 soorten zokor en diverse slaapmuizen en jerboa's. Oosterse keizerarenden lijken dus de voorkeur te geven aan knaagdieren en soortgelijke kleine zoogdieren die in een hol wonen en / of gedeeltelijk op grond wonen in open gras of velden langs beboste randen. Geassorteerde vogelsoorten kunnen een grote rol spelen in het dieet van oostelijke keizeradelaars. Het is bekend dat meer dan 120 vogelsoorten door deze adelaar worden gevangen. Europese studies weerspiegelen het grote belang van gewone fazanten (Phasianus colchicus), in Europa een niet-inheemse gamebird (hoewel de keizerarend ook de soort in zijn oorspronkelijke verspreidingsgebied ook veel ontmoet en jaagt), in hun voedsel. In de eerder genoemde grote Hongaarse studie waren fazanten de derde meest gebruikte prooisoort, die 12% van het dieet uitmaakte. In Tsjechië stond de fazant ook op de derde plaats. In Slowakije was de fazant de tweede alleen na de haas in frequentie, die 17,3% van het voedsel uitmaakte, hoewel naar verluidt uitsluitend juveniele en henfazanten (geen hanen) werden genomen. In Bulgaarse studies lijkt de tamme kip (Gallus gallus domesticus) de plaats in te nemen van fazanten in hun dieet, goed voor 10,8% en 20,8% op Saker-berg en Dervent-hoogten en respectievelijk de tweede meest genomen prooi op beide. De grootste studie van de voedingsgewoonten van de oostelijke keizerarend vond plaats in het uitgestrekte natuurreservaat Naurzum in Kazachstan, waar 11.079 prooiproducten werden beoordeeld. Het prooispectrum was hier uitzonderlijk divers, met geen enkele prooi die op betrouwbare wijze werd begunstigd door de keizerarendparen, ondanks een ruime kolonie gele grondeekhoorns (Spermophilus fulvus) en roodbruine grondeekhoorn (Spermophilus major) die in de buurt zijn en ten minste drie andere soorten adelaars met nabijgelegen broedplaatsen die mogelijke concurrentie van hulpbronnen voorstellen. Zonder de statistieken te presenteren, waren vogels blijkbaar de grootste prooi voor de keizerarend, met name corvids, namelijk de toren (Corvus frugilegus) en Euraziatische ekster (Pica pica), talrijke soorten eenden en Euraziatische torenvalken (Falco tinnunculus) en kleine trappen (Tetrax tetrax). In Oost-Thracië, Turkije, is de op één na meest voorkomende prooisoort de Geelpootmeeuw (Larus michahellis), die meer dan 12% van het dieet en 13,8% van de prooimassa uitmaakte. Daarnaast werd in Oost-Thracië een groot volume witte ooievaars (Ciconia ciconia) gevangen, goed voor 11,3% van de biomassa. In Bulgarije waren vergelijkbare prooien belangrijke secundaire voedingsmiddelen, namelijk Kaspische meeuwen (Larus cachinnans) met 9,78% van het dieet in het Saker-berggebied, terwijl witte ooievaar 10,42% van het dieet op Dervent-hoogte uitmaakte. Een studie van overwinterende oostelijke keizerarend in het Bharatpur-district van India toonde aan dat deze soort over het algemeen meer inactief was, maar ook eerder zijn eigen voedsel zou vangen (in plaats van door opruiming of kleptoparasitisme) dan 4 verschillende andere adelaarsoorten in het gebied. Net als andere adelaars hier, voedden de keizerarenden het vaakst met verschillende watervogels, voornamelijk de nestvogels van laat nestelende geschilderde ooievaars (Ciconia leucocephalus), zwartkop ibis (Threskiornis melanocephalus), oosterse darters (Anhinga melanogaster) en een paar soorten van aalscholver. De keizerarend, in het bijzonder hier, ging echter regelmatig op jacht naar verschillende volwassen watervogels, met name eenden, ganzen en grote rails en had een gemiddelde dagelijkse voedselinname (niet de gemiddelde prooigrootte) van 539 g (1.188 lb). In de Saurashtra-regio van India werd waargenomen dat keizerarenden een voorkeur vertoonden voor het jagen op duikende watervogels, waaronder Euraziatische meerkoeten (Fulica atra) en duikeenden, die ze zouden jagen in een stijl die doet denken aan de zeearend, waardoor ze gedwongen werden om duik terwijl ze over het water cirkelden en ze vastlegden toen ze naar het wateroppervlak kwamen om te ademen. Talrijke duiven en duiven mogen ook vrij vaak worden meegenomen, zoals in Slowakije waar rotsduiven (Columba livia) de 3e meest voorkomende prooi waren op 11,79% van de voeding. Over het algemeen komt er een beeld naar voren van de dieetvoorkeur van de keizerarend voor relatief grote vogels met opvallend gedrag, relatief langzame vlucht, die op of nabij de grond kunnen worden geslagen en / of kwetsbare nestplaatsen of opvallende jongen hebben, zoals gamebirds, watervogels, andere watervogels en corvids. Europese studies naar het dieet van de oostelijke keizerarend weerspiegelen zelden prooien buiten de belangrijkste voorkeurscategorieën van zoogdieren en vogels, maar studies van enigszins buiten Europa tonen aan dat een respectabel aantal reptielen kan worden genomen. In Georgië waren reptielen goed voor 29,62% van het voedsel, dat grotendeels bestond uit Kaukasische agama (Paralaudakia caucasia) of andere niet-geïdentificeerde kleine hagedissen. Een grotere klasse van reptielen was de reguliere secundaire prooi in Oost-Thracië in Turkije, namelijk de Griekse schildpad (Testudo graeca) en de Hermann-schildpad (Testudo hermanni), waarbij de schildpadden in totaal 11,1% van het dieet en 13,7% van de prooimassa omvatten. Schildpadden kunnen ook elders in de voeding significant zijn, vooral in meer droge streken. Hoewel slangen niet typisch kwantitatief belangrijk lijken, hebben oostelijke keizeradelaars er geen probleem mee om grote slangen af en toe te onderwerpen, zoals Aesculapian-slangen (Zamenis longissimus) of zeer agressieve giftige slangen, zoals de adder van Russell (Daboia russelii) (de laatste opgenomen in hun overwinterende Indiase wijken). In Hongarije werden zeer kleine aantallen ongewervelde dieren (voornamelijk insecten zoals grondkevers) en vissen aangetroffen tussen de voedingsmiddelen van de keizerarend. Carrion wordt het hele jaar door gegeten door oostelijke keizeradelaars, maar het zwaarst in de winter. In de overwinterende populatie in Jordanië bijvoorbeeld, bestond 53,7% van de voedselinname van de soort uit aas. In sommige broedpopulaties kunnen de adelaars echter blijkbaar vertrouwen op dode of reeds gewonde prooien die onbedoeld door mensen worden verstrekt, grotendeels als gevolg van intensieve landbouwpraktijken, zoals het geval was in Tsjechië. In een bepaald gebied van Slowakije oefenden de adelaars, hoewel ze ook jaagden, routinematig kleptoparasitisme terwijl ze nestelden, waarbij ze andere soorten roofvogels regelmatig van hun verse vangsten beroofden. Bijna elk zoogdier of vogel zal gemakkelijk worden gegeten als hij dood of stervend is door keizeradelaars, met ten minste 10 soorten hoefdieren waarvan bekend is dat ze zo worden geconsumeerd en een ruime bron van vlees vormen. De grootte van de prooi die door de oostelijke keizerarend wordt ingenomen, kan vrij variabel zijn, hoewel deze over het algemeen niet zo indrukwekkend varieert als de prooigrootte van de steenarend. De meeste levende prooien die door de oostelijke keizerarend worden gevangen, wegen minder dan 2 kg (4,4 lb). Veel van de prooisoorten die door keizeradelaars worden gevangen, zijn relatief groot als volwassenen, zoals Europese hazen en bobakmarmotten (Marmota bobac), de op een na meest genomen prooidieren van zoogdieren in Kazachstan, maar over het algemeen nemen deze adelaars juveniele exemplaren van beide hazen en marmotten in plaats van prime volwassenen. Het gemiddelde gewicht van Europese hazen en bobakmarmotten uit Kazachstan werd geschat op 1,5 kg (3,3 lb) en 1,4 kg (3,1 lb), in beide gevallen niet minder dan een derde van het gemiddelde volwassen gewicht dat de soort kan bereiken. Daarentegen waren de kleinste hoofdprooi in Kazachstan kleine knaagdieren (dwz muizen, woelmuizen) die naar schatting 30 g (1,1 oz) wogen. Evenzo werd de maximale grootte van hazen die doorgaans in Slowakije wordt genomen, geschat op 1,4 kg (3,1 lb). In Hongarije werd de omvang van de nietjesprooi geschat op 250 g (8,8 oz) en 2,5 kg (5,5 lb). De oostelijke keizerarend kan echter ook grote, indrukwekkende prooien vangen. In sommige gevallen kunnen ze volwassen hazen meenemen, waaronder de typische Europese hazen, maar ook andere soorten zoals berghaas (Lepus timidus) en Tolai-haas (Lepus tolai). Ze hebben volwassenen van talrijke grotere watervogels genomen die gemiddeld het verwachte prooigewicht van 2 kg (4,4 lb) overschrijden, hoewel (althans voor waadvogels zoals ooievaars) nestvogels het vaakst worden belaagd, waaronder grauwe gans (Anser anser), groter gans met witte voorkant (Anser albifrons), gans met bonen (Anser fabalis), gans met baardkop (Anser indicus), knobbeleend (Sarkidiornis melanotos), kraanvogel (Grus grus), aalscholver (Phalacrocorax carbo), witte ooievaar en zwarte ooievaar (Ciconia nigra). Oosterse keizerarenden vallen soms ook de jongen van hoefdieren aan, naar verluidt neonatale en licht oudere kalveren en lammeren van vergelijkbare grootte als de arenden zelf, waaronder soorten zoals argali (Ovis ammon), reeën (Capreolus capreolus), Arabische zandgazelle (Gazella) marica) en struma-gazelle (Gazella subgutturosa). Aan de andere kant van de schaal bij gewervelde prooien, is het bekend dat keizerarenden zoogdieren tot de grootte van de 7 g (0,25 oz) Euraziatische oogstmuis (Micromys minutus) en vogels tot de grootte van de 21,4 g (0,75 oz) meenemen ) Euraziatische mus (Passer montanus). In Kazachstan varieerde de geschatte omvang van alle gevangen prooien van ongeveer 2 g (0,071 oz) voor een sprinkhaan tot 5 kg (11 lb) voor de grootste vogelprooi (dwz kranen en ganzen) en 5,7 kg (13 lb) voor de grootste genomen zoogdieren (dwz volwassen marmotten en gedomesticeerde lammeren (Ovis aries)). Het is bekend dat oostelijke keizerarenden ook op grote trappen trappen (Otis tarda), hoewel het vrouwtje mogelijk wordt genomen omdat ze ongeveer zo groot is als een kraanvogel of grote gans, het is onwaarschijnlijk dat de adelaar de veel grotere volwassen mannetjes kan opnemen van deze enorme grondvogel, aangezien keizerarenden blijkbaar zelfs volwassen mannelijke vogels van veel kleinere soorten zoals fazanten vermijden. Oosterse keizerarenden selecteren breed overlappende prooien met carnivoren van zoogdieren, maar vallen deze ook vrij regelmatig aan als prooi. Vossen zijn algemeen bekend in het voedsel van keizeradelaars, maar worden soms als aas bezocht. De meeste aanvallen op rode vossen (Vulpes vulpes) zijn op jonge, behalve misschien kleine vrouwtjes, volwassenen met een gemiddeld gewicht tot 6 tot 10 kg (13 tot 22 lb) in sommige gebieden zijn waarschijnlijk te groot voor deze adelaar om te overweldigen. Er zijn echter aanvallen en succesvolle predatie gepleegd op volwassen corsac-vossen (Vulpes corsac) en waarschijnlijk op Bengaalse vossen (Vulpes bengalensis). Naast kleine wezels, die waarschijnlijk geen probleem zijn voor grote adelaars om aan te vallen, kunnen ook grotere mustelids worden aangevallen, waaronder Europese (Mustela putorius) en steppe bunzingen (Mustela eversmanii) en steenmarters (Martes foina). Kleine of kittenhuiskatten (Felis silvestris catus) zijn soms een prooi voor oosterse keizerarenden en de jonge Pallaskatten (Otocolobus manul) zijn mogelijk ook kwetsbaar voor deze adelaar.

De oostelijke keizerarend wordt als broedsoort verspreid langs de zuidelijke rand van de uitgestrekte taiga-bossen. Het leefgebied waar de soort de voorkeur aan geeft, is vaak een tamelijk open land met verspreide bomen of meer omsloten bossen, vaak rond of nabij wetlands. De keizerarend foerageert vaak voornamelijk in open gebieden, waaronder wetlands en landbouwgebieden. Het centrale deel van hun verspreidingsgebied komt voor in uitgestrekte steppegebieden en hier leeft de soort vaak in bossteppe-mozaïeken, evenals in open bossen, rivierdalen en zelfs landbouwgebieden met bomen of beboste plekken. In Turkestan en Kazachstan kunnen ze hun broedgebied uitbreiden tot halfwoestijn. Grotendeels waar steenarenden ontbreken, is gemeld dat de soort zich uitstrekt tot secundaire habitats zoals beboste lagere bergen en bergsteppen en weilanden. In Europa is dit tenminste het gevolg van menselijke druk, waardoor ze open laagland, vakwerkvlakten en met bossen omzoomde bossen moesten verlaten voor beboste, steile hooglanden. Een trage herbevolking van hun favoriete laaglanden werd sinds 1990 gerapporteerd in Slowakije en Hongarije. Vaak overwinteren oostelijke keizerarend in meer open habitats zoals grasland, vlaktes, halfwoestijn en teelt met verspreide bomen, evenals verschillende moerassen, meren en andere wetlands. De soort leeft voornamelijk van zeeniveau tot 1.300 m (4.300 ft), lokaal tot 1.800 m (5.900 ft) en is geregistreerd bij passage op 3.900 m (12.800 ft) in Azië.