Koekoek
Een soort van Cuculus Wetenschappelijke naam : Cuculus canorus Genus : Cuculus
Koekoek, Een soort van Cuculus
Botanische naam: Cuculus canorus
Genus: Cuculus
Photo By Berichard , used under CC-BY-SA-2.0 /Cropped and compressed from original
Beschrijvingen
De koekoek is een slanke vogel met spitse vleugels en een lange afgeronde staart. Met een lengte tussen 32 en 36 centimeter is hij ongeveer zo groot als een houtduif. De koekoek is een zogenaamde zygodactylische vogel. Door de spitse vleugels lijkt de vogel in de vlucht op een sperwer. Hij vliegt met gelijkmatige vleugelslagen waarbij de vleugels nauwelijks boven het lichaam worden geheven. De naar beneden gebogen snavel wordt hierbij naar voren gestrekt. De koekoek zit vaak op leidingen en masten waarbij de vleugels iets neerhangen en de staart iets wordt geheven. Daardoor lijkt de vogel gedrongen en kortpotig. Volwassen mannetjes zijn op de rug, de buik en de kop gelijkmatig blauwgrijs zonder tekening. Aan de onderkant is de blauwgrijze borst scherp van de dungestreepte buik afgescheiden. De lange staart heeft een getrapte tekening, de staartveren hebben een dunne witte eindzoom. De iris en de snavelbasis zijn heldergeel, de rest van de snavel is donkergrijs. Jonge dieren hebben gele poten. De iris is donkerbruin en de snavelbasis heldergeel, de rest van de snavel is hoorngrijs. Een jonge vogel kan worden herkend aan een witte vlek in de nek. De buik heeft dunne dwarsstrepen, ongeveer als een sperwer. Verder is de onvolwassen vogel leigrijs met hier en daar een roestbruine vlek. Het gehele verenkleed heeft dunne donkere dwarsstrepen. De kleine en grote dekveren hebben een dunne witte eindzoom. Volwassen vrouwtjes komen in twee vormen voor. De grijze vorm lijkt sterk op het mannetje, maar heeft een meer roestbruine tot gelige kleur en dunne donkere dwarsstrepen op de borst. De bruine vorm is zeldzamer en is op rug en borst roestbruin. De veren hebben verder donkere dwarsstrepen. De staart lijkt op die van de jonge torenvalk en heeft een dunne witte eindzoom. De iris en snavelbasis zijn lichtbruin. Van de koekoek zijn vier ondersoorten beschreven, die onderling weinig verschillen: C. c. canorus komt voor in de noordelijke poolstreken; C. c. bangsi Oberholser, 1919 komt voor op het Iberisch Schiereiland en Noord-Afrika; C. c. subtelephonus Zarudny, 1914 komt voor in de zuidelijke poolstreken; C. c. bakeri Hartert, 1912 komt voor in de zuidelijke Himalaja en Zuidoost-Azië.
Grootte
32-37 cm (12.5-14.5 in)
Levensverwachting
13 jaar
Voedingsgewoonten
Het dieet van de gewone koekoek bestaat uit insecten, met harige rupsen, die onsmakelijk zijn voor veel vogels, een specialiteit van voorkeur. Het eet ook af en toe eieren en kuikens.
Habitat
In wezen een vogel van open land, de gewone koekoek is een wijdverbreide zomermigrant naar Europa en Azië en winters in Afrika. Vogels komen in april aan in Europa en vertrekken in september. De gewone koekoek is ook als landloper voorgekomen in onder meer Barbados, de Verenigde Staten, Groenland, de Faeröer, IJsland, Indonesië, Palau, Seychellen, Taiwan en China. Tussen 1995 en 2015 is de distributie van koekoeken binnen het VK naar het noorden verschoven, met een daling met 69% in Engeland, maar een stijging met 33% in Schotland.
Soort voeding
Insectivoor
Mensen Vragen Vaak
Algemene Informatie
Distributie Gebied
De koekoek komt voor in de gematigde boreale zone van Eurazië, van West-Europa en Noord-Afrika tot Kamtsjatka en Japan. De koekoek komt overal in Europa voor, met uitzondering van IJsland (zie kaartje boven). Hij heeft een voorkeur voor overzichtelijke, gevarieerde en open landschappen met zitplaatsen. Door het verdwijnen van dergelijke landschappen neemt het aantal koekoeken af. Hij bewoont biotopen boven de boomgrens maar ook het duinengebied langs de zee en alle biotopen daartussen: halfwoestijn, open en gesloten loof- en naaldbossen, struikgewas en hoogveen. Ook in steden met veel parken is de koekoek te vinden, echter niet in dichtbebouwde centra. Hierbij is van groot belang dat de waardvogel in wiens nest de koekoek haar ei legt, er voorkomt. Komt de waardvogel in een gebied niet voor dan zal de koekoek er alleen maar verschijnen op doortrek of om er voedsel te zoeken.
Soort Status
Volgens SOVON daalde het aantal Nederlandse broedparen in de periode 1990-2007; dit bedroeg in 2007 ongeveer 6 tot 8 duizend. De koekoek staat nog als niet bedreigd op de internationale Rode Lijst van de IUCN, maar is in 2004 als kwetsbaar op de Nederlandse Rode Lijst gezet. Ook in Vlaanderen gaat het niet goed met hem: op de Vlaamse Rode Lijst staat hij als achteruitgaand (gevoelig). Voornaamste oorzaak voor de teruggang van de koekoek is de uitdunning van het bestand van zijn waardvogels. Dit is het gevolg van verstoring en vernietiging van het leefgebied door landbouw. Verder heeft het ook sterke afnemen van aantallen vlinders en kevers ten gevolge van gebruik van gifstoffen een nadelig effect op het aantal koekoeken.
Photo By Berichard , used under CC-BY-SA-2.0 /Cropped and compressed from original
Scientific Classification
Phylum
Chordadieren Klasse
Vogels Classificatie
Koekoeksvogels Familie
Koekoeken Genus
Cuculus Species
Koekoek