Spotvogel

Het aantal spotvogels in Europa wordt geschat op 1.5 miljoen broedparen en in Rusland tussen de 2.5 en 5 miljoen broedparen. De verspreiding van de spotvogel reikt van Noordoost-Frankrijk en de Benelux, door Centraal-Europa en delen van Scandinavië en het zuiden van Finland, oostwaarts tot aan de Irtysj t.h.v. Omsk en de rivier Ob t.h.v. Tomsk en Novosibirsk. De zuidelijke grenzen van het verspreidingsgebied liggen in Zwitserland, Oostenrijk, het noorden van Slovenië, Servië en Bulgarije en de Krim. Van daaruit verplaatst de zuidgrens zich in noordelijker richting ter hoogte van Dnjepropetrovsk in Oekraïne en de middenloop van de Wolga en Oeral in Zuid-Rusland. Heeft ook een disjunct voorkomen rondom het zuidwestelijke deel van de Kaspische Zee. Overwintert vooral in de tropische delen van Zuidelijk Afrika. Wordt vooral gevonden in het oosten en zuiden van Congo-Kinshasa, het zuiden van Oeganda, het zuidwesten van Kenia en West-Tanzania, zuidelijk tot aan het midden van Namibië, Botswana en het noorden en oosten van Zuid-Afrika. De meeste Europese broedvogels verlaten hun broedgebieden tussen eind juli en begin september. Siberische vogels blijven waarschijnlijk tot aan midden augustus. De trekroutes liggen voornamelijk in het oostelijke Middellandse Zeegebied en veel vogels trekken door Italië en via het Kaspische Zeegebied. Tot aan begin oktober kunnen zich spotvogels in Zuid-Europa bevinden. Doortrek door de noordelijke tropische gebieden zoals Tsjaad en Nigeria vindt in de regel plaats tussen augustus en midden september en gaat verder door met name Congo-Kinshasa en Zambia. Spotvogel komen tussen eind oktober en december aan in hun overwinteringsgebieden in Zuidelijk Afrika. Sommige vertrekken weer aan het eind van februari, maar de meeste blijven tot eind maart. Tussen eind maart en eind april passeren veel vogels opnieuw Congo-Kinshasa. Veel vogels pauzeren in Noord-Afrika, waar hun aantal piekt tussen eind april en begin mei. De aankomst in Centraal-Europa is doorgaans vanaf de tweede week van mei. In Noord-Rusland en West-Siberië komen ze pas tussen eind mei en begin juni aan. Kan soms erg algemeen zijn en in optimale loofhoutgebieden werden dichtheden van 1 paar per hectare vastgesteld. Vanaf het eind van de 20e eeuw is de spotvogel sterk afgenomen in Frankrijk, Zwitserland, België en Nederland. Hij is in de noordelijke gebieden daarentegen sterk toegenomen, zoals in Denemarken, Zweden, Finland en Wit-Rusland. In Nederland en Vlaanderen neemt het aantal spotvogels sinds de jaren 1960 en 1970 af. Tussen 1984-2004 bedroeg de achteruitgang 85%. De sterkste afname is vooral waargenomen in loofbossen, waar de soort met 95% afnam. In agrarische gebieden nam de soort met circa 50% af. Rond 2007 broedden er nog ongeveer 21.000 paar in Nederland. Door de langdurige afname is de spotvogel in 2004 als gevoelig op de Nederlandse Rode Lijst gezet. De soort staat niet op de Vlaamse Rode Lijst en als niet bedreigd op de Rode Lijst van de IUCN.

Niet wereldwijd bedreigd.