Hamerkop
Een soort van Scopus Wetenschappelijke naam : Scopus umbretta Genus : Scopus
Hamerkop, Een soort van Scopus
Botanische naam: Scopus umbretta
Genus: Scopus
Beschrijvingen
De hamerkop is met zijn lengte van 50 tot 56 centimeter een watervogel van gemiddelde grootte. Vrouwtjes wegen gemiddeld 470 gram en mannetjes 530 gram. De hamerkop vertoont enige gelijkenis met reigers en ooievaars, maar de nek en poten zijn korter. Hij heeft een afgeplatte, dolkvormige, zwarte snavel met een licht gebogen snavelpunt. Op het achterhoofd steekt een opvallende kam horizontaal naar achteren. Hierdoor lijkt de kop op een hamer wanneer de vogel zijn nek uitsteekt, maar meestal is deze ingetrokken en rust de kam op zijn rug. Het verenkleed is bij beide geslachten gelijk en is donkerbruin, met een paarse iriserende gloed op de rug en lichter gekleurd op de keel. Dankzij zijn karakteristieke uiterlijk kan de hamerkop moeilijk verward worden met andere vogels. De zwemvliezen van de hamerkop zijn weinig ontwikkeld. De middelste teen is kamvormig, net als bij reigers. De hamerkop is een goede vlieger. Zijn staart is relatief kort en de vleugels zijn groot, breed en afgerond. In de vlucht strekt de hamerkop zijn nek voorwaarts en de poten horizontaal naar achteren, net als ooievaars en ibissen. Wanneer hij klapwiekt, zoals bij het landen, trekt hij zijn nek in als een reiger. 
Grootte
56 cm
Kleuren
Bruin
Zwart
Brons
Grijs
Nestlocatie
Boom
Voedingsgewoonten
De hamerkop vertoont een sterke voorkeur voor klauwkikkers (Xenopus), wiens leefgebied op het vasteland van Afrika nauw met dat van hem overeenkomt. Verder voedt de hamerkop zich met andere kleine prooidieren, zoals ander kikkersoorten, vissen, ongewervelden als garnalen en insecten en kleine zoogdieren. De hamerkop gebruikt veel manieren om aan voedsel te komen. 's Ochtends kunnen kleine groepen hamerkoppen regelmatig worden aangetroffen op verkeerswegen, waar ze op zoek zijn naar aangereden dieren. In ondiepe wateren waden ze door het water op zoek naar prooidieren, waarbij ze met hun poten over de bodem schuiven om prooidieren op te jagen. Dankzij de licht gebogen snavelpunt kan de hamerkop dieren uit de vegetatie op de bodem lostrekken. Soms gebruikt hij een tak, de rug van een nijlpaard of een andere uitkijkpost om roerloos het wateroppervlak af te speuren. Ook foerageert de hamerkop vliegend vlak boven het water. Net als koereigers volgt hij veedieren en andere grote grazers om verstoorde opvliegende sprinkhanen en andere insecten te vangen.
Habitat
De hamerkop heeft ondiep water nodig om te foerageren, en is te vinden in alle wetlandhabitats, inclusief rivieren, beken, seizoensgebonden poelen, estuaria, reservoirs, moerassen, mangroven, geïrrigeerd land zoals rijstvelden, savannes en bossen. In Tanzania is het onlangs ook begonnen zich te voeden met rotsachtige kusten. In Arabië wordt het gevonden in rotsachtige wadi's met stromend water en bomen. De meeste zijn sedentair op hun grondgebied, dat door paren wordt vastgehouden, maar sommigen migreren alleen tijdens het natte seizoen naar een geschikte habitat.
Soort voeding
Omnivoor
Mensen Vragen Vaak
Algemene Informatie
Gedrag
Hamerkoppen worden meestal in paren of kleine groepen aangetroffen. Een groot deel van de dag zijn ze op zoek naar voedsel, rond het middaguur rusten ze. Het gedrag van de hamerkop kent typische aspecten, die bij weinig andere vogels worden aangetroffen. Zo is waargenomen dat een groep hamerkoppen elkaar in cirkels achterna zitten en daarbij hun kam overeind zetten en luid roepend met hun vleugels fladderen. Een ander typisch gedrag is het elkaar beklimmen, maar niet om te paren. Bovendien zijn deze koppels lang niet altijd partners van elkaar.
Distributie Gebied
Het verspreidingsgebied van de hamerkop beslaat vrijwel geheel tropisch Afrika, van de zuidgrens van de Sahara tot het Kaapse Schiereiland. Op Madagaskar beslaat zijn verspreidingsgebied vrijwel het gehele eiland, met uitzondering van het droge spiny forest in het uiterste zuidwesten. Op het Arabisch Schiereiland komt hij voor langs de zuidwestelijke kust. De hamerkop leeft bij voorkeur in waterrijke gebieden in de buurt van bomen, zoals moerassen, rijstvelden en oevers van meren en rivieren. Het is derhalve niet verwonderlijk dat de waterrijke Okavangodelta in Botswana de grootste concentratie hamerkoppen bevat. De hamerkop kan echter ook worden aangetroffen in savannes en bossen, mits er zoet water in de buurt is. Langs de zeekust komt hij aanzienlijk minder veelvuldig voor. De hamerkop is een standvogel en elk koppel heeft zijn eigen territorium rond het nest, dat ook als roestplaats gebruik wordt. Dit nest wordt bij voorkeur gebouwd op plaatsen met kale bomen of uitstekende rotsrichels. Tijdens de regentijd migreren sommige koppels naar een natter gebied. De hamerkop verschijnt al snel in gebieden waar nieuwe waterpartijen worden gecreëerd door dammen of kanalen.
Soort Status
Waarschijnlijk is het huidige verspreidingsgebied van de hamerkop aanzienlijk groter dan in het verleden. Door het irrigeren van landbouwgebied heeft de vogel zich vanuit het zuiden van Afrika over het hele continent kunnen verspreiden. Het verlies van geschikte nestplaatsen, de degradatie van draslanden en de verspreiding van de nijlgans zorgen op sommige plaatsen echter in een achteruitgang van het bestand. In Nigeria is het vlees van de hamerkop een ingrediënt voor traditionele medicijnen. De jacht op de vogel is ook een potentiële bedreiging. Desondanks komt de vogel veelvuldig voor in Madagaskar en het vasteland van Afrika. Hierdoor, en dankzij de grote verspreiding, is de kans op uitsterven gering en staat de hamerkop als 'niet bedreigd' (LC of Least Concern) op de Rode Lijst van de IUCN.
Scientific Classification
Phylum
Chordadieren Klasse
Vogels Classificatie
Pelecaniformes Familie
Hamerkop Genus
Scopus Species
Hamerkop 
AI-ornitholoog in uw broekzak
Scan de QR-code om te downloaden
