Schoenbekooievaar
Een soort van Balaeniceps Wetenschappelijke naam : Balaeniceps rex Genus : Balaeniceps
Schoenbekooievaar, Een soort van Balaeniceps
Botanische naam: Balaeniceps rex
Genus: Balaeniceps
Photo By Tom Tarrant , used under CC-BY-SA-3.0 /Cropped and compressed from original
Beschrijvingen
Deze vogel heeft een grijs verenkleed. Dankzij zijn brede bek kan hij makkelijk vis vangen (scheppen) in het troebele water. De lichaamslengte bedraagt 110 tot 140 cm en het gewicht 5,5 tot 6,5 kg.
Grootte
1.2 m
Levensverwachting
36 jaar
Nestlocatie
Grond
Habitat
De schoenbekooievogel wordt gedistribueerd in zoetwatermoerassen van centraal tropisch Afrika, van Zuid-Soedan en Zuid-Soedan door delen van Oost-Congo, Rwanda, Oeganda, West-Tanzania en Noord-Zambia. De soort is het talrijkst in de subregio West-Nijl en Zuid-Soedan (vooral de Sudd, een belangrijk bolwerk voor de soort); het is ook significant in wetlands van Oeganda en westelijk Tanzania. Er zijn meer geïsoleerde verslagen gemeld van schoenbekentenissen in Kenia, de Centraal-Afrikaanse Republiek, het noorden van Kameroen, het zuidwesten van Ethiopië, Malawi. Zwerfdieren die naar het Okavango-bekken, Botswana en de bovenste Congo-rivier lopen, zijn ook waargenomen. De verspreiding van deze soort lijkt grotendeels samen te vallen met die van papyrus en longvissen. Ze worden vaak aangetroffen in gebieden van uiterwaarden afgewisseld met ongestoorde papyrus en rietvelden. Wanneer schoenbekooievaars zich in een gebied met diep water bevinden, is een bed van drijvende vegetatie een vereiste. Ze worden ook gevonden waar er slecht zuurstofrijk water is. Hierdoor komen de vissen die in het water leven vaker naar de oppervlakte voor lucht, waardoor de kans groter wordt dat een schoenbekooievaar hem met succes zal vangen. De schoenbek is niet-migrerend met beperkte seizoensbewegingen als gevolg van veranderingen in leefgebied, voedselbeschikbaarheid en verstoring door mensen. Rotstekeningen uit Oued Djerat, Oost-Algerije, laten zien dat de schoenbek veel voorkwam tijdens het vroege Holoceen in het noorden, in de wetlands die de huidige Sahara-woestijn destijds bedekten. De schoenbek komt voor in uitgestrekte, dichte zoetwatermoerassen. Bijna alle wetlands die de soort aantrekken, hebben ongestoorde Cyperus papyrus en rietvelden van Phragmites en Typha. Hoewel hun verspreiding grotendeels lijkt overeen te komen met de verspreiding van papyrus in Centraal-Afrika, lijkt de soort pure papyrusmoerassen te vermijden en wordt hij vaak aangetrokken door gebieden met gemengde vegetatie. Meer zeldzaam is de soort foerageren in rijstvelden en overstroomde plantages.
Soort voeding
Piscivoor
Mensen Vragen Vaak
Algemene Informatie
Gedrag
De schoenbekooievaar, een dier dat grotendeels solitair leeft, verblijft in de natte gebieden en moerassen van de Suddregio, in noordelijk Oost-Afrika en langs de Riftvallei tot aan Zambia. Hoewel hij neerstrijkt en slaapt in bomen, bevindt hij zich meestal op de grond, in de buurt van water. De schoenbekooievaar is een trage vogel en brengt de meeste tijd door met onbeweeglijk stilstaan, terwijl hij uitrust en spiedt naar vis. Als hij wil vliegen, stellen zijn sterke vleugels hem in staat om na een paar sprongen vrijwel verticaal op te stijgen. Hij zweeft op de thermiek met zijn nek ingetrokken, dicht tegen zijn lijf aan. De schoenbekooievaar jaagt door zijn prooi in een hinderlaag te lokken. Hij wacht op de oever van zandbanken met drijvende vegetatie tot een vis langszwemt. De snavel van deze anders zo trage vogel wijst daarbij naar beneden. Als hij een vis ziet, stoot hij plots zijn kop naar voren, waardoor zijn hele lijf in het water valt. Dan duwt hij zijn kop onder water. Zijn zware en vlijmscherpe snavel kan de vis makkelijk grijpen, pletten en doorboren in één beslissende beweging. Als hij eenmaal ondergedompeld is geweest, kost het hem heel wat moeite om weer op zijn poten te staan. Hij moet zich daarvoor met zijn vleugels tegen de modderige bodem afzetten.
Distributie Gebied
Deze soort komt voor rond het Tanameer in Ethiopië, in Oeganda en in Zambia.
Soort Status
In 1997 werd de totale schoenbekooievaarpopulatie geschat op zo'n twaalfduizend tot vijftienduizend vogels. De afgelegen ligging van hun moerasland bood ze voorheen nog enige bescherming. Verwoesting van het leefgebied in de Sudd en in Zambia bedreigt hen echter nu. Het droogleggen van moerasland voor landbouw en het Jonglai-kanaalproject (Soedan) zullen ernstige schade toebrengen aan de populatie. In 2018 werd de grootte van de populatie door BirdLife International geschat op 3300 tot 5300 volwassen individuen. Volgens een nieuwe telling in 2019 bleken er nog maar 2500 in het wild te leven. Om deze redenen staat deze soort als kwetsbaar op de Rode Lijst van de IUCN. In 2008 slaagde het Belgische dierenpark Pairi Daiza er als eerste park ter wereld in om deze bedreigde dieren voort te planten buiten hun natuurlijke leefmilieu.
Photo By Tom Tarrant , used under CC-BY-SA-3.0 /Cropped and compressed from original
Scientific Classification
Phylum
Chordadieren Klasse
Vogels Classificatie
Pelecaniformes Familie
Schoenbekooievaars Genus
Balaeniceps Species
Schoenbekooievaar